Lier, Den Draaiboom
Inventarisnummer
SLI001027381
Beschrijving
Zicht op restaurant "den Draaiboom" in 1993.;Zoals in verschillende andere Brabantse lokaliteiten waren er te Lier naast 'scepenen van binnen', wier ressort zich uitstrekte over de stad 'en haar onmiddellijke omgeving, ook nog 'schepenen van buten'. Hun 'territoriaal ressort omvatte de Lierse gehuchten Hagenbroek, Lachenen en de Mijl en de dorpen Nijlen, Kessel, Bevel en Emblem.Terwijl Lier het stadsrecht van Antwerpen volgde, bleef de bijvang een territoriaal landrecht behouden. Dit landrecht onderging echter diepgaande invloeden van het Lierse stadsrecht. Deze invloeden zijn niet verwonderlijk als men weet dat drie van de zeven bijvangschepenen ook schepenen van de stad waren. Deze vier schepenen kwamen uit Nijlen, Kessel en Bevel, Emblem en Hagenbroek, Lachenen en de Mijl, zodat er een verantwoorde spreiding tussen de dorpen en de gehuchten bestond."DEN DRAAIBOOM" behoorde door zijn ligging tot de wijk Hagenbroek. Deze oude afspanning dateert uit de 18de eeuw. Ze werd als een L-vormig hoekcomplex onder gecombineerde zadeldaken opgetrokken. De voorgevel bestaat uit acht traveeën in een bouwlaag. De getoogde vensters rusten op arduinen lekdrempels. De poort in korfboognis is van recente datum. In de verankerde zijgevel telt men zes traveeën. In deze landelijke herberg vergaderden in de 18de eeuw meermaals de schepenen van de bijvang."DEN DRAAIBOOM" ontleent zijn naam aan de slagboom die zich voor deze 18de eeuwse afspanning bevond en waar de kooplui zich moesten aanmelden en tol betalen.Vermoedelijk was "DEN DRAAIBOOM" niet de eerste herberg op de rechteroever van de Grote Nete aan de Maasfortbrug. In de ordonnantie van 16 augustus 1624 wordt vermeld dat het verboden is "bier te gaen drincken op het Fort van Maesfort, buyten deser stadts Lovensche Poirte, niet sonder merckelijcke lesie der stadtsaccynsen en tot vilipendence der voirscreven ordonnantie":In 1625 was de Maasfortbrug reeds door "eene schanse" versterkt. Deze versterking werd in de volksmond vrij spoedig "een schrans'; vandaar de benaming "Schranskensbrug':In 1723 richtten de dorpen Nijlen, Kessel en Bevel een verzoek aan de Raad van Brabant om ook brouwerijen te mogen oprichten ten behoeve van hun inwoners.De Lierse brouwers die zich eerst in 1685 tot een ambacht hadden verenigd, verwierven een leidende positie en waren bezield met een hechte gemeenschapsidee. Zodra de brouwers evolueerden tot erfelijke clans tekenden de eerste sporen van het verval zich af door de heersende ongelijkheid. De Lierse brouwers konden niet beletten dat voornoemde dorpen hun slag thuis haalden. Dit schaadde natuurlijk de Lierse handel daar de heersende accijnzen de bijvang begunstigde. Vele Lierse inwoners lieten zich andermaal regelmatig verleiden om buiten de stadspoort hun glaasje bier te gaan drinken.
Verwerving
Heemkundige Kring 'Het Speelhof' Vremde, schenking, Enkel digitale foto in ‘t archief
