Lier, Sint-Gummaruskerk interieur
Collectie
Archief Lier - BeeldbankInventarisnummer
SLI001009183Beschrijving
Detail van het beeld van Sint Gummarus, de patroonheilige van Lier. Dit beeld dateert van ca 1620 en stond oorspronkelijk in het vroegere hoofdaltaar van de Sint Gummaruskerk.;Sint-Gummarus voorgesteld als Romeins veldheer met tuniek, maliënkolder en wijde, met hermelijn gevoerde mantel en hermelijnen schouderkraag, korte beenstukken met leeuwenkoppen. De expressieve gebaarde kop is blootshoofds – in de nis van het vroegere altaar lag een mortierbaret met hermelijnen omslag. Bij de afbraak van het altaar verloor Sint-Gummarus zijn stok en de mortierbaret aan zijn voeten. In 1931-1932 werden, tijdens een restauratie, de rechterhand en linkervoorarm vernieuwd en werd er een nieuwe vergulde staf in de rechterhand geplaatst.;Het beeld staat sinds 1931 op een zwartmarmeren voetstuk in de zuiddwarsbeuk.
;De heilige Gummarus (Gommarus) van Lier (eind 7e eeuw - 11 oktober 714) was een ridder aan het hof van Pepijn van Herstal en volgens de legende de stichter van Lier. Hij is de patroon van allen die met een breuk te kampen hebben. Eén van de aan hem toegeschreven wonderen is namelijk dat hij een afgebroken boom met zijn riem weer heeft hersteld. Dus niet alleen beenbreuken, maar ook echtbreuken, aangezien hij geplaagd zat met een kwaadaardige echtgenote. De niet zo lieftallige eega heette Grimmara. Ze was niet alleen een ramp voor Gummarus, ze was ook buitengewoon wreed voor de dienaren en lijfeigenen. Toen Gummarus eens een tijd van huis was, liet ze de laatsten al hun vee ontnemen, het hoofd kaalscheren en mishandelen. Ook liet ze een zwangere vrouw zware arbeid verrichten. Gummarus scheidde van zijn vrouw omdat ze zo wreed was en trok zich terug als kluizenaar. Hij raakte zodanig bevriend met de heilige Rumoldus van Mechelen, dat na één van hun bezielde gesprekken over God hun pelgrimsstaven in grote eiken waren veranderd. Waar nu in de stad Lier de Kluizekerk staat, bouwden ze samen een kapel. Over Gummarus zijn verder vooral veel wonderverhalen bekend zoals ze over veel middeleeuwse heiligen de ronde doen. Behalve het verhaal van de boom die terug begon te groeien, liet hij een bron ontspringen door met zijn staf op de grond te slaan en verrichtte hij genezingen. Hij stierf op zijn buitenverblijf in Emblem op 11 oktober 714. In 754 wordt hij tot heilige verheven, en in 1376 begon men te Lier te bouwen aan een kerk ter ere van hem, die nu nog als een voorbeeld van Brabantse gotiek kan worden bewonderd in Lier. Gezien zijn wonder met de gebroken boom en zijn gebroken huwelijk, wordt Sint-Gummarus aanroepen tegen beenbreuken maar ook om gevrijwaard te blijven van echtbreuken. In de noveen rond de feestdag van de heilige (11 oktober) komen bedevaarders naar de Sint-Gummaruskerk in Lier om genezing te vragen voor kwalijke breuken en zijn hulp af te smeken om gevrijwaard te blijven van fracturen. De zondag na 10 oktober vindt dan ook de Sint-Gummarusprocessie plaats. Bij het uitspreken van de zegening legt de priester de gordel van Sint-Gummarus op de schouders van de pelgrim (ritueel van de bandoplegging).